پنج حلقه قدرت
موساشی میاموتو (۱۶۴۵ – ۱۵۸۴) به عنوان بزرگترین شمشیرزنی که قدم به عرصه خاکی گذاشته است مورد توجه و احترام افراد بسیار زیادی است. شجاعت و دلاوریهای او سبب زنده ماندن وی در تمامی نبردهایش گردید. افسانههای زیادی درباره زندگی میاموتو نقل شده، اما اگر کسی بخواهد نگاهی دقیق و درکی صحیح نسبت به ذهنیات این هنرمند رزمی داشته باشد چه راهی بهتر از خواندن نوشتارهای او در کتاب پنج حلقهی قدرت.
پنج حلقهی قدرت (Go Rin no Sho) شاهکاری است از روشهای مبارزه (و احتمالاً اشاره به پنج عنصر بنیادی در فلسفهی تائو یعنی آتش، زمین، فلز، آب و چوب دارد و نیز گفته شده استاد ایتوسو اساس کاتاهای هیان را بر پایه این پنج عنصر تدوین نموده). بسیاری اذعان میدارند، هر آن کس که امید دست یافتن به درجات بالای کمربند سیاه را داشته باشد باید آن را مطالعه کند. برخلاف این حقیقت که میاموتو کتابش را قرنها پیش نوشته است توصیهها و تاکتیکهای او محدود به زمان خاصی نیست. میاموتو در فصل اول کتاب خود ۹ اصل را بیان میکند که جهت شبیهسازی با استراتژی و یا فلسفهی او باید در نظر گرفته و پیروی شوند. در این مقاله بصورت فهرستوار به بیان این اصول میپردازیم.
صحیح فکر کنید و تفکرات نادرست را دور بریزید – Do not think dishonestly
این اصل در سطوح مختلفی تفسیر میشود. مثلاً میتواند توصیهای باشد برای قضاوت و سنجش با ذهنی روشن، پاک و بدون خودخواهی. هنرجو (بودوکا) با این طرز فکر خیلی سریعتر پیشرفت میکند تا با ذهنی تیره (غرور بیجا). این اصل ندایی است برای صفا و پاکی درون، درونی پاک که افکار غلط نتوانند به آن راه پیدا کند.
طریقت بودو در تعلیم و تمرین است – The way is in training
این مطلب نیازی به توضیح ندارد. اصل اول برای مهارت در هر کاری تمرین مداوم است. هیچ هنرجویی تنها با یکی دو بار تمرین به درجه استادی نرسیده است. هنرجو تنها با تمرین مداوم و در دراز مدت میتواند تصویری غیرممکن را ممکن سازد. لازم به ذکر است همانطور که مهارت و استادی دست یافتنی است به همان صورت با بازماندن از تمرینات منظم، از دست میرود.
با دیگر هنرهای رزمی آشنا شوید – Become acquainted with every art
ضربالمثلی ژاپنی میگوید؛ هر زمان در حال یادگیری باش (معادل فارسی آن زگهواره تا گور دانش بجوی میباشد). هنرجوی واقعی همیشه برای یادگیری کوشش میکند. صرفنظر از اینکه هنرش در کاراته باشد یا آیکیدو یا ایآیدو. برای هنرجو ضروری است تا آنجا که امکان دارد با تمرین و یادگیری از صاحبان روشهای مختلف بهرهگیری کامل نماید و اگر این تمرینات در حد ممتاز باشند، مطمئناً هنرجو به مقصود خود خواهد رسید. ولی اصل بدین معنا نیست که هنرجویان باید از این مدرسه به آن مدرسه بدوند. یکی دو هفته اینجا و یکی دو هفته آنجا باشد. بلکه اگر هنرجوی دارای کمربند سیاه مایل است که در آموزش رموز سلحشوری و رزمی مزید فایده قرار بگیرد این پند را به کار بندد، به عنوان قسمتی از مطالعه مداومش باید با هنرجویان دیگر رشتهها در فضایی آکنده از احترام، تمرین نماید. در هنگام تمرین با دیگر هنرجویان به کار بستن دو اصل اول الزامی است.
راه و رسم هر پیشهای را تحقیق کرده و فراگیرید. – Know the ways of all professions
یک بودوکای ممتاز (هنرمند رزمی) هنگام وقوع صدمات، یک تکنسین فوریتهای پزشکی است. برای دانشآموزان مردد، یک سخنران ماهر است تا در آنها ایجاد انگیزه کند. در هنگام یک مسابقه جنجالی یک داور مطمئن است. به سخنی کوتاه؛ او در هر کاری سررشته دارد و باید در پیرامون هر طور مسئلهای آگاهی داشته باشد.
تشخیص سود و زیان در مسائل مادی – Distinguish between gain and loss in worldly matters
برای رسیدن به هدف باید نقشه و راههای وصول به آن را داشته باشیم. گاهی تشخیص و تمیز دادن سودها (دستآوردها) و از (دسترفتهها) مشکل است.
درک مستقیم فهم خود را در تمامی زمینهها بهبود بخشید – Develop intuitive judgment and understanding for everything
فکر کنید از چه موقعیتهای ناخوشانیدی میتوانستید اجتناب کنید اگر تنها آگاهی بیشتری از حواس خود داشتید. این آگاهی، استفاده بسیار زیادی در هنرهای رزمی دارد. درک توسط مغز اغلب آهسته صورت میگیرد زیرا مغز شما مجبور است ابتدا اطلاعات مورد دسترس را دریافت، سپس طی فرآیندی آنها پردازش و نهایتاً فرمان لازمه را صادر نماید. اگر اطلاعرسانی به مغز در وضعیتهای رزمی طولانی شود میتواند مخرب و کشنده باشد. هر سرباز تازهوارد میدان جنگ میداند تنها دو نوع سرباز وجود دارد: ۱) سربازی که عکسالعمل سریع دارد. ۲) سرباز مرده.
آنچه را که دیده نمیشود دریابید – Perceive those things which cannot be seen
موساشی میاموتو
این مطلب حاکی از آن است که دیدن، لزوماً مشتی نیست که به سوی شما پرتاب شده باشد. اما، کسی یا چیزی میتواند باشد که دیده نمیشود و نیز بیشترین آسیبها را میرساند و به عبارت دیگر یعنی آگاه باشید. آگاهی (آمادگی) میتواند حالت هیجان و شتابزدگی را از انسان دور کند. تکامل در آموزش تواناییهای درک مستقیم، هنرجو را توانا میسازد و نتیجتاً بسیاری از خطرات از او دور خواهد شد.
تمرکز و توجه حتی به جزئیات – Pay attention even to trifles
چندبار تاکنون تکنیکی را تمرین کردهاید تا بفهمید که آن تکنیک اساساً بیفایده است. و حال چند بار تاکنون استادتان تکنیک بیفایده شما را با تغییری جزیی، تصحیح و قابل استفاده کرده است؟ اگر در هنگام نمایش تکنیک توجه بیشتری به جزییات کرده بودید، ممکن بود ارزش و فایده آن را زودتر میفهمیدید. توجه کافی به جزئیات مرز بین شکست و پیروزی است.
از انجام کارهای بیهوده پرهیز کنید – Do nothing which is of no use
چون زندگی کوتاه است و با گذشت لحظهها کوتاهتر میشود تنها به انجام مسائل عمده و مهم زندگی پافشاری کنید. گفته میشود معنی زندگی، به زندگی معنی دادن است.
عالی بود